Pero estas terras levan ocupadas xa dende o paleolítico, surxindo na Idade de Pedra diversas culturas como a Doiana ou a Hargueisa, que extraían pedra en minas no norte, en Jalelo, redescubertas en 1909 polos arqueólogos.
En Dhambalin e en Laas Geel atopáronse unha grande cantidade de pinturas rupestres, que representan tanto a animais comúns como mitolóxicos, que datan do III milenio Antes da Era Común, a maioría conservadas en covas. Tamén atopáronse diferentes niveis de cemiterios e rastro de diferentes ritos funerarios que datan mínimo do V milenio a.e.c. .
Segundo os especialistas en lingüística os primeiros grupos de poboación de fala Afroasiática, chegaron no Neolítico dende o Val do NIlo, vidos supostamente do fogar común, ou Uheimat, probablemente parte do que hoxe chamamos Antigo Exipto, probablemente como exilados.
A partires dese momento a simboloxía dos poboadores orixinais e dos migrados foise entre mesturando, creando o estilo lítico que os arqueólogos catalogan como Arábigo-etíope, que data dos milenios II e III a.e.c., por exemplo en Karinhegane, onde hai unha inscripción baixo cada debuxo que datan do 2500 a.e.c. .
Dende o II milenio a.e.c. sabemos que existía nas terras de Punt unha civilización certamente avanzada, ou como pouco contemporánea ao Antigo Exipto, que exercía unha influencia lingüística e comercial importante, e a Grecia Micénica, que exercería unha influencia cultural e social maior, adoptando moitos dos preceptos gregos como o da beleza sobre outros factores, sendo por exemplo elixido Rei entre os máis belos nobles, e en caso de empate, elixíase ao máis alto entre eles.
Esta civilización, que denominamos Macrobiana, cuxo pobo é o ancestro xenético dos actuais somalís, era un pobo eminentemente comercial cara o exterior, sendo poucas as ocasións nas que intentaran realizar unha conquista bélica. Pese a todo dise que eran grandes e temidos guerreiros, en terra e na mar, e especialmente dende que lograron domesticar ao camelo, sendo o primeiro grupo humano en conseguilo (que sepamos hoxe) e dende onde se extendería cara o Maghreb e Exipto.
Durante a época clásica as cidades-estado do Norte, en Barbara, estableceron sendas rutas comerciais co Exipto Ptolemaico, Fenicia, Grecia, a Persia dos partos, Saba, o Imperio Nabateo e a República e posterior Imperio de Roma. Esta expansión foi posible grazas a habilidade comercial, pero tamén de enxeñería que os macrobianos tiñan, demostrado polos veleiros que deseñaron chamado Beden ou Beden Safaar, e tamén pola grande cantidade e monumentos, por exemplo pirámides, mausoleos ou muros como o de Wargaade.
As cidades que surxiron con máis poder foron: Mosylon, Opone, Mundus, Isis, Malao, Avalites, Essina, Nikon e Sarapion.
Despois da conquista romana de Nabatea os mercaderes árabes e somalís acordaron cos romanos prohibir aos comerciantes procedentes do Índico comerciar en Adén e Mogadiscio, supostamente porque eran grupos que alentaban á piratería. Durante séculos os árabes e somalís seguiron comerciando cos índicos en segredo e revendendo estes productos pola sua conta aos europeos, que creían que o sal, por exemplo, proviña da zona somalí, ao igual que a seda, que durante anos fixeron crer que era lana de camelo tratada maxicamente por eles para obter esa suave textura. En realidade os productos proviñan de Ceylan, a illa de Socotra e outros. Tamén vendían mirra, especias, ouro, marfil, ébano ou incenso.
Dicían na época que os macrobanos eran tan ricos que os presos eran atados con cadeas de ouro, o cal polo que sabemos é certo, durante un período de tempo.
Este equilibrio foi sostido durante máis de mil anos, sen demasiados cambios internos, ate a chegada do Islam, no século VII da e.c. . O Islam foi introducido rápidamente dende a base da mesquita Al Qiblatayn, tamén chamada Laboqibla, na cidade de Zeila, a cal inda pervive hoxe en día cos dous mihrabs orixinais intáctos. A chegada do Islam foi tan apresurada que cando Muhammad (SAW) decidiu cambiar a Qibla de Xerusalén á Meca a mesquita tivo que ser desmantelada e xirada cara a nova ubicación, aínda que por suposto apenas eran unhas vigas e un teito e non o enorme complexo de pedra que se foi desenrolando e que existe na actualidade.
Somalia dividíase en dous reinos, o Sultanato de Adal, con base na mencionada Zeila e herdeiro do Sultanato de Ifat, ca dinastía dos Walashma en 1215. O salto de tempo que existe débese á falta de documentación fiable, e que durante certo tempo os somalís foron un pobo tapón entre o Imperio Abisinio e os diferentes estados árabes, sendo unha terra pacífica e que nestes períodos de guerra solía aportar soldados pero non participar como estado en accións bélicas, sempre relacionadas ca conquista islámica, sendo claves na conservación da relixión no Maghreb nos tempos abasíes que se atoparon co tapón fatimí en Exipto e Libia.
No Sul, o Sultanato de Aiurán dominaba o comercio no Oceano Índico a través de portos estratéxicos como Mogadisciu, sendo o primeiro imperio hidrográfico en África, e o único ate a data. A súa influencia extendeuse dende Etiopía a China, pasando por Portugal, Venecia ou Iava. A dinastía reinante era a Casa Garen. Contaba con cidades como Merca e Hobio (portos), Qelafo e Baidoa (centros agricultores), ou Ras Bar Bala e Gundarshe (actualmente abandonadas). Ademáis existían dúas colonias, unha nas Illas Maldivas e outra en Sofala, na actual Mozambique. A economía baseábase na recaudación de impostos e no comercio de bens provintes de zonas relativamente máis pobres e de productos que en realidade eran comúns por exemplo entre os Zulús ou entre os Índicos, que confiaban máis nos somalís que nos europeos que serán os que acabarían recibindo o producto final. Isto convertía a estes dous sultanatos en poderosos intermediarios comerciais.
É o desenvolvemento destes dous sultanatos e do Islam o que crea a sensación de cultura común entre os somalís, e o que demarca a Idade Media na zona, que podemos dicir que comezou arredor do ano 1215.
Na Idade dos Descubrimentos europea, o xa Imperio de Aiurán loitou contra os portugueses, liderados por Tristán da Cunha, que viñan de saquear Mozambique. A colonia alí situada previu sobre a situación ao poder central que reaccionou inmediatamente. Os portugueses trataron de ocupar e saquear Barawa continuamente, aínda que acabarían derrotados polos locais, e Tristán da Cunha tivo que fuxir a Socotra onde reagrupou aos seus homes para tratar de saquear Mogadisciu, a cidade máis rica de África naquel momento. A voz do que sucedera en Barawa estendeuse á capital e cando os portugueses chegaron o exercito estaba preparado. Ante a presión dos seus soldados e oficiais, que non tiñan ningunha confianza en poder gañar un enfrontamento corpo a corpo en terra, Tristán da Cunha decidiu tocar retirada.
A piratería otomana, con axuda dos mariñeiros somalís, atacaba continuamente aos portugueses que operaban no Índico, así que Joao de Sepúlveda decidiu realizar unha campaña de castigo contra Mogadisciu, da que saíu derrotado de maneira humillante na batalla de Banaadir, onde ademáis morreu en combate. Todas as súas naves foron afundidas.
Ca pacificación chegou a normalización comercial. O Sultanato de Adal comprou fusís aos portugueses e probablemente aos otomanos, xa na Idade Moderna, no século XVIII, conquistando gran parte do Imperio Abisinio, ate Tigriñe, o cal faría que os cristianos solomonís invadiran o Imperio de Aiurán á súa vez.
A partires de aí todo se fragmentou en microsultanatos, no que cada un dominaba o territorio de un castelo e os seus redores, como o sistema de cidade-estado de época clásica de moi pouca importancia. Ahmed Yusuf é a persoa a mencionar desta época, recibindo tributo de Omán e selando alianzas con todos os sultanatos do leste de África, dirixindo o comercio que viña de Persia a través de Iemen.
En 1884 os poderes europeos comezaron o Reparto de África. que inspirou ao líder derviche Mohammad Abdullah Hasan a conducir unha das maiores loitas anticolonialistas de sempre, declarando aos que apoiaban aos colonialistas como kefires ou infieis. Os británicos recibiron o apoio de Etiopía para poder manter a súa independencia. Expulsounos en catro expedicións de castigo ou razzias.
Durante un tempo mantiveron relacións fortes cos Imperios Centrais, pero o movemento derviche colapsou en 1920 tras sucesivos bombardeos, convertindo a Somalia nun protectorado. Italia, que non tiña especial interese en facer activa a súa parte da colonización ao comezo, ocupou a zona que lle correspondía en Libia e en Somalia co auxe do fascismo. O 15 de Decembro de 1923 chegou Cesare Maria di Vecchi, nomeouse o territorio como Somalilandia Italiana, con base en Banaadir, dende onde se dirixiu a campaña de conquista de Etiopía, e logo recuperaría Berbera dos británicos. Unha confederación de tropas de nativos de toda África liderada polos británicos liberou as zonas ocupadas polos italianos en Xaneiro de 1941.
Despois da Segunda Guerra Mundial os italianos e británicos déronse un período de dez anos para permitir ás colonias independizarse, aínda que tardarían ata 1960. Os británicos cederon parte do territorio a Etiopía que o anexionou ilegalmente, e á súa vez as diferencias económicas que se xeraran entre os dous protectorados, e incluso o tema idiomático cunha zona que só falaba italiano e árabe e outra en somalí e inglés, xunto a que o sentimento de unidade nacional non existía (mesmo Djibuti votou en referendum seguir asociada a Francia).
O 1 de Xullo de 1960 as Somalilandias Inglesa e Italiana xuntáronse para formar a República Somalí. Hajji Bashir Ismail Iusuf foi o primeiro Presidente da Asamblea Nacional Somalí, Aden Abdullah Osman Daar o primeiro Presidente da República de Somalia. O 20 de Xullo de 1961 os somalís votaron en referendum unha nova constitución.
En Xullo de 1976 o CRS desintegrouse, formando no seu paralelo o Partido Socialista e Revolucionario de Somalia, de ideoloxía socialista-científica, similar ao que fixo Qaddafi en Libia, adaptando o marxismo ás circunstancias locais. Pese á súa ideoloxía perdeu a Guerra de Ogaden (a zona somalí que os solomonís conquistaran anteriormente) ante o réxime marxista de Etiopía grazas ao apoio que estes últimos recibiron da Unión Soviética e Cuba, que aportou 20.000 combatentes. Isto fixo que o réxime de Barre achegase posicións posteriormente con Estados Unidos e acabase formando o maior exército do continente.
En 1979 unha nova constitución foi promovida, e novas eleccións foron celebradas, seguindo o partido de Barre na posición de supremo poder. O Goberno sufriu o continuo desgaste do poder, que se volvía cada vez máis autoritario, e diferentes grupos promovidos e financiados por Etiopía en contra foron surxindo. O Congreso Unido de Somalia, a Fronte Democrática de Salvación ou o Movemento Nacional Xuvenil son algúns destes grupos.
O grande tráfico no mercado negro fixo que os bancos se fosen quedando sen cartos, xa que o que se gastaba neste mercado nunca volvía ao curso legal, polo cal o Banco Nacional tivo que emitir máis cartos e devaluar a moeda, á vez que aumentaba a inflación xa que a maioría dos productos necesarios para a subsistencia non se atopaban no mercado legal xa, pois os traficantes eran quen empezaban a controlar a situación económica e desapareceu a burguesía traballadora, que perdeu así os seus privilexios.
En 1991 un nutrido grupo opositor apoiado por Libia e Etiopía botou ao Goberno de Barre, e posteriormente a zona norte, despois dun consello de anciáns declarouse independiente co nome de Somalilandia. Aínda que non é un país recoñecido é moito máis estable do que o serían os compatriotas do Sul, probablemente porque a zona e estratexicamente mellor, tanto para o comercio como para a adquisición de materias primas. A clave da estabilidade política é relativa, xa que é unha república islámica asamblearia, e non hai separación de poderes como nos clásicos estados europeos.
No !993 declarouse a Somalia como estado fallido, xa que non conseguía manter un poder minimamente centralizado nin sequera co apoio institucional, e durante un tempo económico e militar, da ONU. Aquí os diferentes presidentes dedicáronse a atacar ás tropas internacionais, e a asaltar os campos de refuxiados bantús que proviñan das diferentes guerras que se producían nese momento na contorna do lago Victoria.
O conflicto continúa a día de hoxe, sen que ningún dos diferentes gobernos provisionais, nen os elixidos democráticamente dende 2011. Pese a que a situación social é máis estable, o xurdimento de Al Shabaab (antes Al Qaida no Corno de África, agora adherido ao ISIS) comezou a incrementar o número de conflictos e aínda hoxe moitos dos nenos so coñecen a profesión de nenos-soldado. Hoxe en día a mortalidade entre os menores de 25 anos é das maiores do mundo. Somalia funciona actualmente como un país anarcocapitalista, especialmente fóra da capital onde os movementos militares e terroristas son mínimos e o Estado non ten influencia real, sendo a comunidade quen se auto xestiona á hora de comerciar e tamén a nivel legal.
Ningún comentario:
Publicar un comentario